Quy trình sản xuất sữa tươi chi tiết – Từ nông trại đến ly sữa của bạn

Sữa tươi là nguồn dinh dưỡng quý giá, cung cấp protein, canxi và vitamin cần thiết cho cơ thể.
Để có được một ly sữa tươi an toàn, thơm ngon, sản phẩm phải trải qua một quy trình sản xuất
nghiêm ngặt với nhiều công đoạn từ chăn nuôi, vắt sữa, xử lý, đến đóng gói.
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết từng bước trong quá trình này.

1. Chăn nuôi và chăm sóc bò sữa

Bò sữa chính là “nhà máy sản xuất” tự nhiên của sữa tươi.
Chất lượng sữa phụ thuộc phần lớn vào cách chăm sóc và chế độ ăn uống của chúng:

• Dinh dưỡng cân bằng: khẩu phần ăn gồm cỏ tươi, cỏ khô, ngô ủ chua, ngũ cốc và khoáng chất bổ sung.
• Môi trường sống: chuồng trại rộng rãi, sạch sẽ, thoáng mát vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông.
• Sức khỏe: bò sữa được khám định kỳ, tiêm phòng, kiểm soát dịch bệnh và vệ sinh bầu vú hàng ngày.
• Phúc lợi động vật: giảm căng thẳng cho bò bằng cách duy trì môi trường yên tĩnh, có hệ thống làm mát, massage bầu vú tự động.

2. Vắt sữa và bảo quản ban đầu

Quá trình vắt sữa thường diễn ra 2–3 lần/ngày. Các trang trại hiện đại sử dụng hệ thống vắt sữa tự động,
giúp giảm tiếp xúc trực tiếp và hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn.

• Vệ sinh trước khi vắt: núm vú được rửa bằng nước sạch hoặc dung dịch khử trùng.
• Vắt sữa: máy vắt sữa hút nhịp nhàng, mô phỏng hành vi bú của bê con.
• Làm lạnh nhanh: sữa tươi sau khi vắt được làm lạnh ngay xuống 4°C và lưu trữ trong bồn inox.

3. Vận chuyển đến nhà máy

Sữa tươi được đưa đến nhà máy bằng xe bồn chuyên dụng có hệ thống làm lạnh.
Trước khi tiếp nhận, nhà máy sẽ lấy mẫu để kiểm tra các chỉ tiêu:

• Hàm lượng chất béo, protein, lactose.
• Số lượng tế bào soma (chỉ số sức khỏe bò).
• Kiểm tra vi sinh, dư lượng kháng sinh, chất bảo quản.

Chỉ sữa đạt chuẩn mới được đưa vào sản xuất.

4. Các công đoạn xử lý tại nhà máy

Thanh trùng (Pasteurization)

Sữa được đun nóng ở 72–75°C trong 15–20 giây, sau đó làm lạnh nhanh.
Quá trình này diệt vi khuẩn gây hại nhưng vẫn giữ được hương vị tự nhiên.

Tiệt trùng UHT (Ultra High Temperature)

Sữa được gia nhiệt tới 135–150°C trong 2–5 giây rồi làm lạnh tức thì.
Công nghệ này tiêu diệt gần như hoàn toàn vi khuẩn và enzyme, giúp sữa bảo quản ở nhiệt độ thường trong 6–12 tháng.

Đồng hóa (Homogenization)

Dòng sữa được bơm qua áp lực cao để phá vỡ các hạt chất béo thành kích thước siêu nhỏ.
Nhờ đó, sữa mịn, không bị tách lớp váng kem và có hương vị đồng nhất.

Tiêu chuẩn hóa (Standardization)

Tùy vào loại sản phẩm (sữa nguyên kem, ít béo hay tách béo),
nhà máy sẽ điều chỉnh hàm lượng chất béo và protein cho phù hợp.

5. Đóng gói sản phẩm

Sữa được đóng trong hộp giấy tiệt trùng nhiều lớp, chai nhựa PET hoặc chai thủy tinh.
Bao bì hiện đại có khả năng chống ánh sáng, chống oxy hóa và bảo đảm an toàn vệ sinh.

Các nhà máy thường ứng dụng công nghệ Tetra Pak để kéo dài hạn sử dụng mà không cần chất bảo quản.

6. Kiểm soát chất lượng

Mỗi lô sữa đều được kiểm tra nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn ISO 22000, HACCP hoặc tiêu chuẩn quốc tế tương đương.
Các chỉ tiêu vi sinh, hóa học và cảm quan đều phải đạt chuẩn trước khi lưu hành.

7. Phân phối đến người tiêu dùng

Sau khi hoàn tất, sữa tươi được vận chuyển bằng xe lạnh đến siêu thị, cửa hàng, trường học và bếp ăn.
Người tiêu dùng có thể lựa chọn nhiều loại sữa khác nhau tùy theo nhu cầu dinh dưỡng.

Kết luận

Quy trình sản xuất sữa tươi là sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và chăm sóc chăn nuôi kỹ lưỡng.
Nhờ đó, mỗi hộp sữa tươi bạn sử dụng hàng ngày đều đảm bảo an toàn, dinh dưỡng và hương vị tuyệt hảo.
Để tìm hiểu sâu hơn về giá trị dinh dưỡng của sữa, bạn có thể tham khảo tại
FAO – Milk Production and Products.